डॉ. मुनेंद्र जैन एनएमआयएमएस इंदूर येथे प्राध्यापक आहेत
– इन्फ्रासोनिक बूम डिटेक्शन टेक्नॉलॉजी ग्रामीण भागातील धूपमुळे होणारी नासधूस थांबवू शकते
मुंबई: इंदूरच्या स्कूल ऑफ टेक्नॉलॉजी मॅनेजमेंट अँड इंजिनिअरिंग (NMIMS) येथे सहयोगी प्राध्यापक म्हणून कार्यरत असलेले डॉ. मुनेंद्र जैन यांना तिसरे पेटंट मिळाले आहे. युरोपियन पेटंट एजन्सीने त्यांना इन्फ्रासोनिक बूम डिटेक्शन तंत्रज्ञानाचे पेटंट दिले आहे. डॉ.जैन यांनी विकसित केलेल्या या तंत्रामुळे नदीकाठावरील संभाव्य धूपचा अंदाज येऊ शकतो.
एनएमआयएमएसने माहिती दिली की डॉ. जैन यांच्या या संशोधनाला एनएमआयएमएसने रॉयल्टी शेअरिंग करारांतर्गत निधी दिला होता. माहितीनुसार, या तंत्रज्ञानाच्या प्रोटोटाइपची संपूर्ण किंमत 10,000 रुपयांपेक्षा कमी आहे. डॉ. जैन यांना तिसरे पेटंट मिळाल्याबद्दल आनंद व्यक्त करताना एनएमआयएमएसने संस्थेला याचा अभिमान असल्याचे सांगितले.
काय होती आव्हाने : संस्थेने जारी केलेल्या निवेदनात म्हटले आहे की, डॉ. जैन यांना हे तंत्र विकसित करण्यासाठी अनेक आव्हानांचा सामना करावा लागला. डॉ जैन यांनी हे तंत्र विकसित करताना कमी खर्चाची आणि विश्वासार्हतेची विशेष काळजी घेतली. डॉ. जैन यांच्यासमोर सर्वात मोठे आव्हान होते ते सहज वापरता येणे. त्यासाठी त्यांनी हे उपकरण हलके करण्यावर भर दिला. हे उपकरण बॅटरीवर चालणारे आहे.बॅटरी दीर्घकाळ टिकली पाहिजे याची काळजीही डॉ.जैन यांनी घेतली. याशिवाय ते वॉटर प्रूफ आणि शॉक प्रूफ देखील करण्यात आले आहे. या उपकरणाच्या विश्वासार्हता आणि डेटा गुणवत्तेवर देखील बरेच काम केले गेले आहे. या उपकरणातून प्राप्त होणारा डेटा मोबाईल अॅपवर सहज पाहता येतो. त्यामुळे नदीच्या काठावरील धूप दराचे निरीक्षण करणे सोपे होते.
डॉ. जैनही या क्षेत्रात काम करत आहेत: सांगा, डॉ. जैन यांचे हे तिसरे पेटंट आहे. त्याचे शेवटचे दोन पेटंट इलेक्ट्रॉन क्रायो मायक्रोस्कोप आणि कंबरेत घातलेल्या सॅनिटायझरशी संबंधित आहेत. जर्मन पेटंट वापरासाठी पूर्णपणे उपलब्ध आहे. जे एका रॉयल्टी मॉडेल अंतर्गत सादर करण्यात आले आहे. डॉक्टर जैन हे औषधोपचार, हवाई वाहतूक, रस्ते वाहतूक अशा नवनवीन क्षेत्रातही संशोधन करत आहेत. डिव्हाइसची अधिक प्रगत आवृत्ती तयार करण्यासाठी त्याला कंपन्या आणि इतर विद्यापीठ संशोधकांसोबत काम करायचे आहे. जेणेकरून संशोधक, सरकार आणि जनतेला जास्तीत जास्त लाभ घेता येईल.
कंपन्या संपर्क करू शकतात : डॉ.जैन यांच्या शोधात क्रांती आणण्याची क्षमता आहे. या तंत्राचा वापर करून सरकार, धोरण ठरवणारे अधिकारी, संशोधक आणि शेतकरी नदीकाठच्या धूपचा अभ्यास करून ते रोखण्यासाठी पावले उचलू शकतील. या उपकरणाचा वापर करून इरोशनमुळे झालेल्या नुकसानीचेही मूल्यांकन केले जाऊ शकते. हे पेटंट वापरण्यास इच्छुक असलेल्या कंपन्या या उपकरणाचे उत्पादन सुरू करण्यासाठी आणि तंत्रज्ञान लोकांसमोर आणण्यासाठी डॉ. जैन यांच्याशी संपर्क साधू शकतात, असे सांगण्यात आले.
तळागाळातील यंत्राच्या वापराबाबत डॉ. जैन उत्साहित : त्यांच्या संशोधनाविषयी बोलताना डॉ. मुनेंद्र जैन म्हणाले की, माझे तिसरे पेटंट मिळाल्याने मला आनंद होत आहे. NMIMS च्या सहकार्याबद्दलही मी आभारी आहे. ते म्हणाले की या उपकरणामुळे नदीकाठची स्थिती शोधणे आणि धूप निरीक्षणामध्ये क्रांती घडेल. तो म्हणाला की हा बदल पाहून मी उत्साहित आहे. नदीकाठच्या गावांमध्ये दरवर्षी होणारी विध्वंस रोखण्यासाठी आणि बचाव करण्यासाठी या उपकरणाच्या वापरामुळे मोठा फायदा होईल, असे ते म्हणाले. ते म्हणाले की या साधनाचा
