२००९ मध्ये तत्कालिन काँग्रेस सरकारने इतर देशातून चित्ते आणून त्याचं संधारण करण्याचा निर्णय घेतला होता; मग मोदी सरकार का आपली टिमकी वाजवत आहे?
भारतात आता आणण्यात आलेल्या चित्त्यांमध्ये पाच मादी तर तीन नर आहेत. या चित्त्यांपैकी मादी या दोन ते पाच वयोगटातील आहेत तर नर हे साडेचार ते साडेपाच वर्षे वयोगटातील आहेत. मात्र अफ्रिकन चित्ते हे आशियाई चित्त्यांपेक्षा वेगळे आहेत. आफ्रिकेतील चित्ते भारतीय वातावरणाशी जुळवून घेतील का, या विषयी शंका घेतली जात आहे. त्या पार्श्वभूमीवर भारतातून चित्ते नामशेष का झाले याचा घेतलेला आढावा.
एकोणीसाव्या शतकाच्या सुरुवातीस भारतात चित्ते वास्तव्यास होते. त्यामुळे बहुतांश घराण्यांमध्ये चित्ते पाळले जात असत. अतिशिकारीसह अन्य कारणांमध्ये भारतातून चित्त्याची प्रजाती नष्ट झाली होती. मुघल काळापासून आपल्याकडील राजे-महाराजांनी चित्ते पाळण्याचा आणि नंतर त्यांच्याकडून शिकार करून घेण्याचा छंद जोपासला होता. यात प्रामुख्याने भारतीय चित्त्यांचा ताफा असे. मुघल शासक अकबरने त्याकाळी सुमारे १००० चित्यांचे संरक्षण केले होते आणि त्यांची संख्या त्याहूनही अधिक होती. बॉम्बे नॅचरल हिस्ट्री सोसायटीच्या जर्नलमध्येही ही बाब समोर आली आहे.
महाराष्ट्रातही होता ‘आफ्रिकन चित्ता’
छत्रपती शाहू महाराजांनी कोल्हापुरात आफ्रिकेतील चित्ते आणण्याचा प्रयोग केला होता. तब्बल चाळीस वर्षे या चित्त्यांची फौज कोल्हापूर संस्थानच्या राजाश्रयात सुखेनैव विहार करत होती. आफ्रिकन चित्त्यांचे आज (शनिवारी) भारतात आगमन होत असताना कोल्हापूरमध्ये भवानीशंकर, लक्ष्मी, गणप्या, वीरमती या चित्त्यांची राज्य गाजवले होते. महाराजांकडे १९३६ च्या सुमारास ३५ चित्ते असल्याच्या नोंदी आढळतात.
