अहमदाबाद, १ सप्टेंबर, २०२२: गुजरात मिनरल डेव्हलपमेंट कॉर्पोरेशन (जीएमडीसी), भारतातले एक अग्रगण्य खनन पीएसयू एंटरप्राइझ आणि सर्वात मोठ्या लिग्नाइट विक्रेता ने घोषणा केली की ते देशात रेयर अर्थ एलिमेंट्स (आरइइ ) प्रोसेसिंग प्लांट स्थापन करण्यास उत्सुक आहेत कारण आरइइ इलेक्ट्रिक वाहने, पवन टर्बाइन आणि एलइडी साठी कायम चुंबक यांसारखे हरित ऊर्जा तंत्रज्ञान विकसित करण्यासाठी आवश्यक आहे आणि ज्यामुळे भारताला कार्बन फूटप्रिंट कमी करण्यास देखील मदत होईल.
भारत विविध क्षेत्रात हरित ऊर्जेकडे जाण्याचा विचार करत आहे, आणि जीएमडीसी प्रकल्पाची आर्थिक व्यवहार्यता निश्चित करण्यासाठी एक स्कोपिंग अभ्यास आयोजित आयोजित करून भारतातील गुजरात राज्यातील छोटाउदेपूर जिल्ह्यांमधील अंबाडोंगर येथील साठ्यांसाठी किमान एक प्रक्रिया प्रकल्प विकसित करण्याचा विचार करत आहे.
जीएमडीसी ने या क्षेत्रात प्रवेश करण्याचा आणि व्यवसाय सुरू करण्याचा पुढचा टप्पा म्हणून, अंबाडोंगर साठ्यांसाठी पूर्व आर्थिक मूल्यांकन आयोजित करण्याचा प्रस्ताव ठेवला आहे, ज्यामध्ये इतर गोष्टीं बरोबर, प्रक्रिया प्रवाह डिझाइन तयार करणे, लाभासाठी सर्व संबंधित चाचणी आणि आरइइ ऑक्साईड उत्पादन लाइनमध्ये गुजरातमधील दुर्मिळ पृथ्वी घटकांसाठी संपूर्ण मूल्य शृंखला स्थापन करण्याच्या गुजरात सरकारच्या संकल्पनेसह, अशा उपक्रमांसाठी आवश्यक असलेल्या गुंतवणुकीचा आणि प्रकल्पाच्या वेळेच्या क्षितिजावर संभाव्य परताव्याचा अंदाज लावणे समाविष्ट आहे .
“आरइइ अन्वेषण प्रकल्पामुळे भारतात आरइइ धातूचे उत्पादन करण्याची उच्च शक्यता निर्माण होईल आणि देशाला जागतिक बाजारपेठेतील आघाडीच्या खेळाडूंपैकी एक बनण्यास प्रोत्साहन मिळेल, ज्यामुळे देशाच्या आर्थिक आणि धोरणात्मक विकासालाही फायदा होईल. म्हणून, आम्ही जीएमडीसी मध्ये आरइइ घटकांसाठी संपूर्ण मूल्य शृंखलेची स्थापना सुनिश्चित करू आणि राज्यात कालांतराने संभाव्य परताव्यासह उपक्रमांसाठी आवश्यक असलेल्या गुंतवणुकीचा अंदाज लावू,” श्री रूपवंत सिंग, आयएएस, व्यवस्थापकीय संचालक, जीएमडीसी म्हणाले.
हे अणुऊर्जा विभाग (डीएइ), भारत सरकार चे क्षेत्र असल्याने गुजरात राज्य, राज्यातील मोक्याच्या ठिकाणी आरइइ चे उत्खनन आणि प्रक्रिया विकसित करण्याची आणि गुजरातला अशा खनिज उत्खननासाठी भारतात आणि परदेशात आरइ प्रक्रिया केंद्र बनवण्याची योजना आखत आहे. अशा खननयोग्य संसाधनांच्या जवळच्या झोनमध्ये खाणकाम, फायदेशीर प्रकल्प आणि मूल्यवर्धन प्रकल्प उभारून भारताला रेयर अर्थ एलिमेंट्सचे पॉवर हाऊस बनवण्याची योजना आहे. अणु खनिज संचालनालय (एएमडी) आणि भारतीय भूवैज्ञानिक सर्वेक्षण (जीएसआय) यांच्या संयुक्त विद्यमाने राज्यात आरइइ चा शोध मोठ्या प्रमाणावर हाती घेण्यात आला आहे.
“आरईई क्षेत्राचे महत्त्व समजून घेऊन, जीएमडीसीने रेअर अर्थ प्रोसेसिंग प्लांट सुरू केल्याने रेयर अर्थ एलिमेंट्सचा वापर करणार्या उद्योगांची स्थिती मजबूत होईल. याव्यतिरिक्त, गुजरातला भारतातील आरइ प्रोसेसिंग हब बनवण्याचे गुजरात सरकारचे लक्ष्य पूर्ण करण्यात ते योगदान देईल,” असे श्री राज कुमार, आयएएस, अतिरिक्त मुख्य सचिव, उद्योग आणि खाण विभाग आणि अध्यक्ष, जीएमडीसी म्हणाले.
“स्ट्रॅटेजिक मिनरल्स” म्हणून वर्गीकृत केलेले रेयर अर्थ एलिमेंट्स, ज्यांना रेअर अर्थ मेटल देखील म्हणतात, १७ चमकदार मऊ जड धातू आहेत ज्याचे इलेक्ट्रिकल आणि इलेक्ट्रॉनिक घटक, लेझर, काच, चुंबकीय साहित्य आणि औद्योगिक प्रक्रियांमध्ये विविध अनुप्रयोग आहेत. हे इलेक्ट्रॉनिक्स, स्वच्छ ऊर्जा, एरोस्पेस, ऑटोमोटिव्ह आणि संरक्षण यासह अनेक औद्योगिक अनुप्रयोगांमध्ये देखील वापरले जातात.